กรมเจ้าท่าได้กำหนดแผนงานเชิงรุกประจำปี 2566 ในการปฏิบัติการกำกับดูแลการจราจรทางน้ำและความปลอดภัย ซึ่งได้ให้ความสำคัญในมาตรการความปลอดภัยด้านการจัดการระบบขนส่งทางน้ำควบคู่ไปกับการดูแลสิ่งแวดล้อม ตามพันธกิจของกรมเจ้าท่าในการเพิ่มประสิทธิภาพและการเฝ้าระวังในทุกมิติ ทั้งในด้านการบริหารจัดการท่าเรือ การยกระดับทักษะบุคลากรของทุกท่าเรือและหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ทั้งภาครัฐเอกชน เพื่อให้สามารถดำเนินการให้เป็นไปตามมาตรการในการกำกับดูแลเรือและท่าเรือที่เข้ามาใช้บริการให้เป็นไปตามกฎหมายและมาตรฐานสากล โดยเฉพาะกรณีของการลักลอบปล่อยของเสียออกจากเรือลงสู่แหล่งน้ำและทะเลที่มีผลต่อระบบนิเวศทางน้ำ จึงจำเป็นที่จะต้องใช้มาตรการเข้มงวดในการตรวจสอบและให้ผู้ประกอบกิจการเดินเรือดำเนินการตามมาตรการของกรมเจ้าท่าอย่างจริงจัง
อย่างไรก็ตาม เพื่อให้เกิดการยกระดับการรักษาความปลอดภัยของท่าเรือและการดูแลด้านสิ่งแวดล้อม สำนักความปลอดภัยและสิ่งแวดล้อมทางน้ำ ได้มีการจัดอบรมหลักสูตรขจัดคราบน้ำมันเบื้องต้น ให้เจ้าหน้าที่กรมเจ้าท่า รวมถึงหน่วยงานรัฐและเอกชนมาอย่างต่อเนื่อง เพื่อดำเนินการเผชิญเหตุได้อย่างมีประสิทธิภาพ เพื่อดูแลสิ่งแวดล้อมและยังเป็นการเพิ่มจำนวนบุคคลากรให้มีองค์ความรู้ มีความเข้าใจในการป้องกันและขจัดมลพิษทางน้ำที่เกิดจากคราบน้ำมันและของเสีย โดยเฉพาะวิธีการกำจัดและการใช้อุปกรณ์ขจัดคราบน้ำมันชนิดต่างๆอย่างถูกต้องและมีประสิทธิภาพ ซึ่งจะทำให้ผู้รับการฝึกอบรมทั้งภาครัฐ และเอกชนที่เกี่ยวข้องสามารถบูรณาการและปฏิบัติงานร่วมกันได้ เพื่อสนับสนุนการทำงานของกรมเจ้าท่าและการเฝ้าระวังในการป้องกันและแก้ปัญหาหากเกิดมลพิษทางน้ำได้อย่างถูกต้อง
ทั้งนี้ กรมเจ้าท่าให้ความสำคัญในการกำกับดูแล บริหารงานเพื่อการส่งเสริมการพัฒนาระบบการคมนาคมขนส่งทางน้ำและพาณิชยนาวีทั้งระบบ ทั้งการเดินเรือ การนำร่อง การจดทะเบียนเรือ การใช้เรือหรือพาหนะทางน้ำอื่นทุกประเภท พร้อมกับการปรับปรุงดูแลรักษาแม่น้ำ ลำคลอง หรือเส้นทางน้ำให้สามารถใช้เป็นเส้นทางสัญจรไปมาร่วมกันเป็นทางสาธารณะ เพื่อให้ประชาชนได้ใช้ประโยชน์ จากการปฏิบัติการของกรมเจ้าท่าในทุกมิติ ทั้งด้านความสะดวกรวดเร็ว ปลอดภัย และการฟื้นฟูระบบนิเวศ เพื่อสร้างสิ่งแวดล้อมทางน้ำที่ดี ปราศจากมลภาวะ ให้เป็นตามพระราชบัญญัติการเดินเรือในน่านน้ำไทย พ.ศ.2456 และฉบับแก้ไขเพิ่มเติม เพื่อให้เกิดการเตรียมความพร้อมของการเกิดอุบัติเหตุทางน้ำ เช่น ในกรณีน้ำมันรั่วไหล เรืออับปางและเกิดการรั่วไหลสารเคมี การบำรุงรักษาเรือ กิจกรรมการล้างถังเพื่อเปลี่ยนผลิตภัณฑ์และการลักลอบทิ้งน้ำมันใช้แล้วลงทะเลของเรือบรรทุกสินค้า การพบคราบน้ำมันจากการลักลอบทิ้งในบริเวณชายฝั่งหรือชายหาดที่ติดต่อกับทะเลอันเนื่องมาจากลมมรสุมตามฤดูกาลพัดพามา การดำเนินกิจกรรมของการสำรวจและผลิตปิโตรเลียมในทะเล ที่ส่งผลให้เกิดการปนเปื้อนลงแหล่งน้ำลงทะเลได้